2024, Volume 125, Issue IV
Nauczanie Pawła Włodkowica (ok.1370–1436) na straży tolerancji oraz wolności religijnej - aktualność koncepcji
Adrian Pachciarz1
-------------------------------------------------------------------------------------------------
1Katedra Prawa Penitencjarnego i Praw Człowieka, Akademia Wymiaru Sprawiedliwości
Autor korenspondencyjny: Adrian Pachciarz; Katedra Prawa Penitencjarnego i Praw Człowieka, Akademia Wymiaru Sprawiedliwości ; email: -
Full text
Streszczenie
Paweł Włodkowic jest postacią, która zdobyła szacunek tak w świecie nauki polskiej, ale również i światowej. Po dziś dzień jest on uznawany za „ojca tolerancji religijnej”. Nauczanie wybitnego uczonego, dyplomaty, teologa, filozofa, mimo upływu wieków ma doniosłe znaczenie po dziś dzień. Włodkowic wniósł ogromne zasługi dla rozwoju praw człowieka. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy Jego nauki po dziś dzień są aktualne? Poruszając wybrane zagadnienia z ogromnej spuścizny Włodkowica, podejmę się próbie ukazania, iż owo serce praw człowieka, jak wielu nazywa wolność religii, to wartość wielce istotna i dla czasów nam współczesnych. Mając na uwadze rzecz jasna, iż jest to wolność, która ma nie być jedynie pustym hasłem, a przeciwnie – ma być wartością wielce istotną tak dla osób wierzących jak i niewierzących, wartością która winna dawać dobro i zmieniać na lepsze. Warto „odświeżać” co mówił już przed wiekami Mistrz Paweł i edukować. Edukować od lat najmłodszych w duchu poszanowania i promocji praw człowieka, które zawsze były, są i będą strażnikiem wolności religii. Paweł Włodkowic całą swoją naukę związana z wolnością religijną oparł na godności każdej osoby ludzkiej. W przedmiocie aktualności tez Włodkowica, należy nadto mieć na uwadze, iż również wedle współczesnych standardów prawa człowieka powinny być równe, powszechne, uniwersalne. Prawa człowieka winny przemieniać na lepsze. Prawa człowieka mają służyć realizacji celu jakim jest poszanowanie godności każdej osoby, przy jednoczesnym promowaniu ideałów związanych z miłosierdziem właśnie dla wszystkich. Prawa człowieka służą tym samym również rozwojowi osoby, tak aby przez realizację swych celów, mogła realizować ona swe plany, a jednocześnie być ważna dla wspólnoty. Oczywistym jest więc, ze prawa człowieka opierają się na miłości. I skoro Mistrz Paweł pięknie opisywał obowiązek miłosierdzia, dobrze byłoby i dziś kontynuować Jego nauczanie. Skoro wieki temu Włodkowic był prekursorem określonych tez, tak i dziś nauka polska, posiadając tak znamienitego „patrona”, zobligowana winna być do kontynuowania jego dzieła i dalszego głoszenia poszanowania godności dla wszystkich. Ponieważ hasłowo, wielu zna owo sformułowanie – pora postępować zawsze zgodnie z nim. Zaczynając nawet w wersji mikro od swych domostw i relacji z bliskimi. Wtedy właśnie prawa człowieka rozwijać się realnie będą. Wyprzedzał Włodkowic swoją epokę naukami o tolerancji religijnej, uczyńmy wszystko by nasza epoka skutecznie stała na straży Jego wielkich słów. Niechaj silna wolność religijna będzie sercem silnych i realnych praw człowieka.
Słowa kluczowe
prawa człowieka, godność człowieka, wolność religijna, tolerancja, miłosierdzie
The teachings of Paweł Włodkowic (ca.1370-1436) on tolerance and religious freedom - conceptual relevance
Summary
Paweł Włodkowic is a figure who earned respect both in the universe of Polish and world science. To this day, he is recognised as the ‘father of religious tolerance.’ Today, despite the passage of several centuries, the teaching of this eminent scholar, diplomat, theologian and philosopher is still of momentous importance. Włodkowic made a huge contribution to the development of human rights. The purpose of the present paper is to answer the question: are his teachings still relevant today? By addressing selected issues from the vast legacy of Włodkowic, I will attempt to show that the freedom of religion, which many call the heart of human rights, as is a value that is also highly relevant for our times. It is, of course, a freedom which should not be just an empty slogan but, on the contrary, a value of great importance for believers and non-believers alike, a value which should produce good and change for the better. It is worth ‘rehashing’ what Master Paweł said centuries ago and educating. We should educate from a young age in the spirit of respecting and promoting human rights, which have always been, are and will continue to be the guardian of religious freedom. Paweł Włodkowic based all his teaching related to religious freedom on the dignity of every human being. With regard to the relevance of Włodkowic’s theses, it should furthermore be borne in mind that also according to modern standards, human rights should be equal, universal, and general. Human rights should transform for the better. Human rights are intended to serve the goal of respecting the dignity of every person, while promoting the ideals of mercy precisely for all. Human rights thus also serve the development of the person so that, through the pursuit of their goals, they are able to realise their plans and, at the same time, be important to the community. It is therefore clear that human rights are based on love. And since Master Paweł beautifully described the duty of mercy, it would be good to continue his teaching today too. Just as Włodkowic was the forerunner of certain theses centuries ago, so today Polish science, having such a distinguished ‘patron’, should be obliged to continue his work and continue to preach respect for the dignity of all. Many are familiar with this phrase treated as a slogan, but now it is time to follow it, starting even on a micro scale in our homes and relationships with our loved ones. That is when human rights will develop in real terms. Włodkowic with his teachings on religious tolerance, was ahead of his time; let us do all we can to ensure that our era effectively upholds his great words. Let strong religious freedom be the heart of strong and viable human rights.
Keywords
human rights, dignity, freedom of religion, tolerance, mercy