2024, Volume 125, Issue IV

Rodzina nadzorców więzienia w Sandomierzu – uczestników Powstania Listopadowego – jako wzór wychowania patriotycznego

Jerzy Czołgoszewski¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹Wydział Nauk Społecznych, Katedra Pedagogiki Specjalnej i Resocjalizacji , Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie


Autor korenspondencyjny: Jerzy Czołgoszewski; Wydział Nauk Społecznych, Katedra Pedagogiki Specjalnej i Resocjalizacji , Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie; email: -

Streszczenie

Artykuł jest kontynuacją cyklu publikacji przedstawiających wyniki badań dotyczących rozwoju więziennictwa na przestrzeni dziejów Polski. Celem opracowania jest przedstawienie środowiska rodzinnego jako wzoru wychowania patriotycznego rodu Cyprysińskich – nadzorców więzienia w Sandomierzu. Przedmiotem analiz będą losy rodziny nadzorcy sandomierskiego więzienia Marcina Cyprysińskiego prowadzące jej trzech przedstawicieli do czynnego udziału w Powstaniu Listopadowym. Badania pozwolą ustalić, iż dwóch jego synów, również pełniących obowiązki nadzorcy więzienia – Kazimierz, który po wybuchu powstania zgłosił się do wojska powstańczego oraz Antoni, aktywny uczestnik stołecznych działań w czasie zrywu narodowego, a także trzeci – Wincenty, kapitan Gwardii Narodowej, który nie miał związków z więziennictwem, za udział w Powstaniu Listopadowym mogą być zaliczeni do bohaterów, którzy poświęcili życie i wolność osobistą walce z caratem o niepodległość Polski.

Słowa kluczowe

rodzina Cyprysińskich, więzienie w Sandomierzu, nadzorca więzienny, Powstanie Listopadowe

---

Family of prison supervisors in Sandomierz – participants of the November Uprising – as a model of a patriotic education

Summary

This article is a continuation of a series of publications presenting the results of research showing the development of the prison system throughout the history of Poland. The aim of the publication is to present the family environment as a model for education in the patriotic Cyprysiński family – supervisors of the prison in Sandomierz. The subject of the analysis will be the family fate of the supervisor of Sandomierz prison, Marcin Cyprysiński, leading three of its representatives to actively participate in the November Uprising. Research established that two of his sons, who were also working as prison supervisors – Kazimierz, who volunteered to join the insurgent army after the outbreak of the uprising and Antoni, an active participant in the capital's activities during the national uprising, and the third – Wincenty, a captain of the National Guard, who had no connections with the prison system, for participating in the November Uprising, they can be counted among the heroes who devoted their lives and personal freedom to the fight against tsarism for Poland's independence.

Keywords

the Cyprysiński family, prison in Sandomierz, prison supervisor, November Uprising