2024, Volume 122, Issue I

Nowe narzędzia terapeutyczne w praktyce penitencjarnej

Łukasz Wieczorek¹, Katarzyna Dąbrowska¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹Zakład Socjologii Zdrowia i Badań nad Uzależnieniami, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie


Autor korenspondencyjny: Katarzyna Dąbrowska; Zakład Socjologii Zdrowia i Badań nad Uzależnieniami, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie; email: -

Full text

Streszczenie

Więzienia są instytucjami totalnymi, w których sformalizowana struktura, sztywne procedury administracyjne i silna kontrola sprawiają, że wprowadzenie nowych rozwiązań terapeutycznych może być trudne i wymagać szczególnej uwagi ze strony osób zarządzających. Celem artykułu jest identyfikacja barier we wdrażaniu nowych narzędzi terapeutycznych oraz przedstawienie propozycji rozwiązań, które mogą pomóc w pokonywaniu tych przeszkód, na przykładzie narzędzia do prowadzenia krótkiej interwencji wobec osadzonych mających doświadczenia z używaniem nowych substancji psychoaktywnych. Badania miały charakter jakościowy. Zrealizowano 10 wywiadów semi-strukturyzowanych z osadzonymi uczestniczącymi w krótkiej interwencji oraz 5 wywiadów z psychologami wdrażającymi ją. Badania nad wdrożeniem nowych narzędzi terapeutycznych w środowisku więziennym wskazały szereg barier, które utrudniają ich efektywne wprowadzenie i realizację. Wśród barier związanych z organizacją funkcjonowania więzienia, respondenci wyróżnili m.in. zbytnie zbiurokratyzowanie procedur oraz nadmierne wymierzanie kar dyscyplinarnych, co zniechęca osadzonych do udziału w oddziaływaniach. Trudności z nawiązaniem relacji terapeutycznej między psychologiem, a osadzonymi, silna identyfikacja osadzonych z podkulturą więzienną oraz konieczność przeprowadzenia interwencji w krótkim czasie po wystąpieniu zdarzenia są kolejnymi utrudnieniami.

W badaniach zidentyfikowano również ułatwienia, które mogą pomóc w skutecznym wdrażaniu nowych programów terapeutycznych. Nawiązanie współpracy między różnymi jednostkami oraz wsparcie dyrekcji okazało się kluczowe w pozyskiwaniu informacji o osobach mających kontakt z nowymi substancjami psychoaktywnymi. Założenia krótkiej interwencji, wykorzystującej narzędzie dialogu motywującego, pozwalały na dostosowanie jej do potrzeb osadzonego, a mała ilość sesji ułatwiała wdrożenie interwencji. Ponadto, krótka interwencja, która nie była objęta rygorystycznymi procedurami biurokratycznymi, umożliwiała większą elastyczność i efektywność działań terapeutycznych. Umożliwienie osadzonym samodzielnej pracy w celi oraz przyjęcie podejścia opartego na hipotetycznych sytuacjach także wpłynęło na lepszą jakość wdrożenia krótkiej interwencji.

Słowa kluczowe

nowe substancje psychoaktywne, krótka interwencja, bariery, nowe narzędzia terapeutyczne, leczenie, więzienie

---

New therapeutic measures in the Polish penitentiary system

Summary

Prisons are total institutions where the hermetic structure, complex administrative procedures and strong control make the introduction of new therapeutic solutions can be difficult and require special attention from management. The purpose of the article was to identify barriers to the implementation of new therapeutic tools and to suggest solutions that can help overcome these obstacles, using the example of a tool for conducting a brief intervention with inmates with experience of using new psychoactive substances. The research was qualitative in nature. 10 semi-structured interviews were conducted with inmates participating in the brief intervention and 5 interviews with psychologists implementing it. Studies of the implementation of new therapeutic tools in the prison environment revealed a number of barriers to their effective introduction and implementation. Among the barriers related to the organization of prison functioning, respondents highlighted, among others, the overly bureaucratic procedures and the excessive imposition of disciplinary punishments, which discourages inmates from participating in interventions. Difficulties in establishing a therapeutic relationship between the psychologist and inmates, the strong identification of inmates with the prison subculture, and the need to conduct interventions within a short period of time after an incident are other difficulties. The study also identified facilitators that can help in the successful implementation of new therapeutic programs. The establishment of cooperation between different units and the support of the management proved to be crucial in obtaining information about people who come into contact with new psychoactive substances. The assumptions of the brief intervention, based on the spirit of motivational dialogue, allowed it to be tailored to the needs of the inmate, and the small number of sessions made it easier to conduct the intervention. In addition, brief intervention, which was not subject to strict bureaucratic procedures, allowed for greater flexibility and efficiency in therapeutic activities. Allowing inmates to work independently in their cells and adopting a hypothetical approach also improved the quality of implementation of the brief intervention.

Keywords

new psychoactive substances, brief intervention, barriers, new therapeutic tools, treatment, prison