2023, Volume 121, Issue IV

Ekonomiczne, socjalne i kulturalne prawa dzieci

Monika Sadowska¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹-, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie


Autor korenspondencyjny: Monika Sadowska; -, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; email: -

Full text

Streszczenie

Człowiek z racji bycia istotą ludzką jest podmiotem wszystkich praw wynikających z jego człowieczeństwa. Chodzi tu o prawa związane zarówno z potrzebami materialnymi, społecznymi, jak i kulturalnymi. Prawa te mają szczególny charakter, gdyż stanowią gwarancję rozwoju osobowego każdego człowieka, a w konsekwencji wpływają na kondycję całego społeczeństwa. Dzieci, z uwagi na wiek i związane z tym naturalne ograniczenia, nie zawsze z tych praw mogą korzystać. Zależy to od stopnia ich dojrzałości i możliwości rozeznania oraz samodzielnej oceny swojej sytuacji.

 

Dzieci z racji swej niedojrzałości fizycznej, umysłowej i społecznej wymagają opieki i ochrony nie tylko ze strony rodziców, lecz także ze strony władz publicznych, ponieważ same nie są w stanie zapewnić skutecznej ochrony swoich praw i godziwej egzystencji. Zakres obowiązków władz publicznych w zakresie ochrony praw dziecka został szeroko zakreślony. Chodzi bowiem o zabezpieczenie praw dzieci, które stanowią gwarancję harmonijnego rozwoju, poszanowania godności oraz zapewnienia ochrony przed złym traktowaniem. Pomimo widocznych efektów działań na rzecz ochrony prawa dzieci potrzebne są dalsze prace, mające na celu realizację i ochronę praw dziecka m.in. w środowisku rodzinnym, szkolnym czy w ochronie zdrowia. Niezbędne jest stałe zwiększanie świadomości społecznej, że prawa dziecka nie istnieją bez odpowiedzialności osób dorosłych, od których dzieci są z natury rzeczy zależne, a zależność ta jest tym większa, im dziecko jest młodsze.

Słowa kluczowe

godność człowieka, prawa dziecka, prawa społeczne, prawo do ochrony zdrowia, prawo do nauki, zabezpieczenie społeczne

---

Economic, social and cultural rights of children

Summary

Man, by virtue of being a human being, is the subject of all rights arising from his humanity. These are rights related to both material, social and cultural needs. These rights are of a special nature, as they are a guarantee of the personal development of each person, and consequently affect the condition of society as a whole. Children, due to their age and related natural limitations, cannot always exercise these rights. This depends on their maturity and ability to discern and independently assess their situation. Children, due to their physical, mental and social immaturity, require care and protection not only from their parents, but also from public authorities, because they alone are unable to provide themselves with effective protection of their rights and a dignified existence. The scope of the public authorities' duties to protect the rights of the child has been defined broadly. This is because it is about the protection of children's rights, which are a guarantee of harmonious development, respect for dignity and ensuring protection from ill-treatment. Despite the visible results of efforts to protect children's rights, further work is needed to realize and protect children's rights in the family, school and health care environments. It is necessary to constantly raise public awareness that children's rights do not exist without the responsibility of adults, on whom children are inherently dependent, and this dependence is greater the younger the child is.

Keywords

human dignity, children\'s rights, social rights, right to health care, right to education, social security