2023, Volume 121, Issue IV
Uncontrolled fires of waste landfills (including the illegal ones) as a threat to the environment as well as human and animal health Review for 2017-2022
Krzysztof Cygańczuk 1, Jacek Roguski 1, Łukasz Roman2
-------------------------------------------------------------------------------------------------
1-, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej, Państwowy Instytut Badawczy.
2Instytut Nauk o Bezpieczeństwie , Akademia Wymiaru Sprawiedliwości
Autor korenspondencyjny: Jacek Roguski ; -, Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej, Państwowy Instytut Badawczy.; email: -
Full text
Streszczenie
The picture of burning warehouses with almost 5,000 tonnes of hazardous waste on 22 July 2023 seems like a tragic finale to the information provided by Regional Environmental Inspector of Lubuskie Province in 2014. It was nine years ago, when it was first established that the company called Avinion sp. z o. o. had begun collecting and storing waste on the site after the decommissioned meat processing factories, on the basis of the relevant permit. A consequence of the burning landfill sites is the deterioration in recent years of air in Poland, which is considered to be the most polluted in Europe (it is comparable only to air quality in Bulgaria and Romania, countries with a much smaller area and wealth). The concentration values of PM10 and PM2.5 suspended particulate matter and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs), represented by benzo(a)pyrene, are among the highest in the countries of the European Union. Air quality and its composition determine living conditions for humans, have an impact on ecosystems, the animal world and plant production. These factors are most responsible for global climate change. The pollutants present in the air cause ailments of the respiratory and circulatory systems in humans and are the cause of many premature deaths. Therefore, the greatest direct impact of air pollution on human health is observed in industrial and urbanised areas. In Poland, fires of waste have been a scourge for at least 5-6 years, both at legal and illegal landfills. A review of such incidents between 2017 and 2022, involving 780 fires, is presented in this article and data come from the General Headquarters of the State Fire Service (KG PSP - from Polish name Komenda Głównej Państwowej Straży Pożarnej). Illegal landfills are a particular hazard because of the high accumulation of combustible materials, not subject to any control. The article is based particularly on the example of the large fires at the former "Boruta" plant in Zgierz and the landfill site in Trzebinia (Małopolska region of Poland). The authors carried out an analysis of the legal status of waste disposal, storage and the causes of these fires. They also studied the effects of the release of large quantities of harmful substances into the atmosphere, soil and water resulting from the incineration of hazardous waste. A review of the literature, documentation and existing legislation was carried out to establish the characteristics of the risks associated with waste incineration and the ways to prevent them.
Słowa kluczowe
nielegalne składowiska odpadów, ochrona środowiska, utylizacja odpadów, zanieczyszczenie powietrza, pożary składowisk
Niekontrolowane pożary składowisk odpadów (w tym nielegalnych) zagrożeniem dla środowiska oraz zdrowia ludzi i zwierząt, przegląd za lata 2017-2022
Summary
Obraz płonących magazynów z prawie 5 tysiącami ton odpadów niebezpiecznych w dniu 22 lipca 2023 r. wydaje się jako tragiczny finał informacji podanej przez Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w roku 2014 . To właśnie 9. lat temu po raz pierwszy ustalono, że na tym terenie po zlikwidowanych zakładach mięsnych rozpoczęła działalność na podstawie stosownego zezwolenia firma Avinion sp. z o.o. w zakresie zbierania i składowania odpadów. Konsekwencją płonących składowisk odpadów jest pogorszenie się w ostatnich latach powietrza w Polsce, które uznaje się za najbardziej zanieczyszczone w Europie (jest porównywalne tylko do tego w Bułgarii i Rumunii, państwach o dużo mniejszej powierzchni i zamożności). Wartości stężenia pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5 oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), reprezentowane przez benzo(a)piren, należą do najwyższych w krajach Unii Europejskiej. Jakość powietrza i jego skład determinują warunki życia ludzi, wpływają na ekosystemy, świat zwierząt i produkcję roślinną. Czynniki te w największym stopniu są odpowiedzialne za globalne zmiany klimatu. Zawarte w powietrzu zanieczyszczenia powodują u ludzi dolegliwości układów oddechowego i krwionośnego oraz są przyczyną wielu przedwczesnych zgonów. Dlatego największy bezpośredni wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzi obserwowany jest w rejonach przemysłowych i zurbanizowanych. W Polsce od co najmniej 5-6 lat plagą są pożary odpadów, zarówno na legalnych, jak i nielegalnych wysypiskach. W artykule dokonano przeglądu tego typu przypadków w latach 2017-2022, w których wystąpiły 780 pożary, dane Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej (KG PSP). Nielegalne składowiska są szczególnym zagrożeniem ze względu na dużą kumulację materiałów palnych, nieobjętych jakąkolwiek kontrolą. Artykuł oparto szczególnie na przykładzie wielkich pożarów w byłym zakładzie „Boruta” w Zgierzu i składowisku odpadów w Trzebini (Małopolska). Autorzy przeprowadzili analizę stanu prawnego składowania odpadów i przyczyn tych pożarów. Badali także skutki uwolnienia do atmosfery, gleby i wody dużych ilości szkodliwych substancji powstających w wyniku spalania odpadów niebezpiecznych. Dokonano przeglądu literatury, piśmiennictwa oraz obowiązujących aktów prawnych dla ustalenia charakterystyki zagrożeń związanych ze spalaniem odpadów oraz sposobów ich zapobiegania.
Keywords
illegal waste landfills, environmental protection, waste disposal, air pollution, landfill fires