2023, Volume 0, Issue 1/2023

Transgraniczne łączenie się spółek kapitałowych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2121 jako przejaw europejskiej swobody przedsiębiorczości

Maria Anna Dalkowska¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹-, Akademia Wymiaru Sprawiedliwości


Autor korenspondencyjny: Maria Anna Dalkowska; -, Akademia Wymiaru Sprawiedliwości ; email: -

Full text

Streszczenie

Podstawy prawne umożliwiające transgraniczne operacje gospodarcze na spółkach kapitałowych wynikają wprost z traktatów założycielskich Unii Europejskiej. Swoboda przedsiębiorczości umożliwia podmiotom transgraniczne migracje, w postaci zmiany siedziby, przekształcenia czy łączenia spółek. Spółki dokonujące transgranicznego łączenia, posiadają odmienne statuty personalne, czyli podlegają pod inne prawo właściwe państw członkowskich. Wiąże się to z wieloma trudnościami dla przeprowadzenia transakcji. Równocześnie, orzcznictwo TSUE odgrywające ważną rolę w procesie wykładni przepisów, dokonuje rozszerzającej interpretacji swobody przedsiębiorczości. Wyrazem wskazanej linii orzeczniczej jest wyrok w sprawie Polbud, z którego wynika uprawnienie do przekształcenia spółki, nawet jeśli prawo państwa inkorporacji hołduje innej teorii siedziby, niż państwo w którym spółka jest przekształcana. Ugruntowana linia orzecznicza oraz brak harmonizacji przepisów w zakresie transgranicznych operacji, wiązał się z koniecznością nowelizacji przepisów na poziomie unijnym. Brak harmonizacji przepisów, w zestawieniu z regułami kolizyjnoprawnymi państw członkowskich i odrębnymi statutami personalnymi dla spółek pochodzących z różnych państw inkorporacji, powodował wiele negatywnych konsekwencji zarówno dla podmiotów gospodarczych, jak i ich udziałowców lub akcjonariuszy oraz uczestników obrotu prawnego. Odpowiedzią na wskazane problemy było uchwalenie i wejście w życie dyrektywy 2019/2121, której celem jest integracja gospodarcza w ramach jednolitego rynku unijnego. Przepisy dyrektywy 2019/212, zostały zaimplementowane do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 16 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, która w przeważającym zakresie weszła w życie z dniem 15 września 2023 r.

 

 

 

Słowa kluczowe

swoboda przedsiębiorczości, prawo spółek, spółka kapitałowa, transgraniczna fuzja.

---

Cross-border mergers of capital companies under Directive (EU) 2019/2121 of the European Parliament and of the Council as a manifestation of European freedom of establishment

Summary

The legal basis for allowing cross-border business operations on companies derives directly from the founding treaties of the European Union. Freedom of establishment, allows entities to migrate across borders, in the form of a change of registered office, transformation or merger and aquisition of companies. Companies carrying out cross-border mergers, have different personal statutes - are subject to different applicable laws of the member states. This entails many difficulties for the transaction. At the same time, the jurisprudence of the CJEU, which plays an important role in the process of interpreting the provisions on freedom of establishment, provides an expansive interpretation of freedom of establishment. An expression of the indicated line of jurisprudence is the judgment in the Polbud case, which implies the right to transform a company, even if the law of the state of incorporation harks back to a different theory of domicile than the state to which the company is being transformed. The line of jurisprudence and the lack of harmonization of regulations on cross-border operations, involved the need to amend the regulations. The lack of harmonization of regulations and separate personal statutes for companies from different states of incorporation, caused many negative consequences for both companies and their shareholders. The response to the identified problems was the enactment and entry into force of Directive 2019/2121, which aims at economic integration within the EU single market.

Keywords

freedom of establishment, company law, capital company, cross-border merger.