2023, Volume 120, Issue III

Osobowość osób pozbawionych wolności w aspekcie ich przynależności do podkultury więziennej

Aleksandra Jędryszek-Geisler ¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹prodziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii , MANS w Warszawie


Autor korenspondencyjny: Aleksandra Jędryszek-Geisler ; prodziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii , MANS w Warszawie; email: -

Full text

Streszczenie

W latach 50.-60.  poprzedniego stulecia w jednostkach penitencjarnych w Polsce zaczęła naturalnie powstawać podkultura więzienna, która do dziś okryta jest dość dużą tajemnicą. Wiadomo jednak, że zjawisko podkultury więziennej wywiera istotny wpływ na funkcjonowanie osób pozbawionych wolności w zakładach karnych. Mimo istotnych zmian w funkcjonowaniu tych nieformalnych grup, związanych z przemianami politycznymi  ustrojowymi, przynależność do takiej struktury oznacza bezwzględne podporządkowanie się podkulturze oraz pozwala osadzonym na zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa i uznania. Celem badania było sprawdzenie, czy osoby należące i nienależące do subkultury więziennej różnią się w zakresie cech osobowości, lęku i agresji. Próbę badawczą stanowiło 90 osadzonych z województwa podlaskiego i pomorskiego. W badaniu zastosowano następujące narzędzia badawcze: Inwentarz Osobowości NEO-FFI, Inwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI oraz Kwestionariusz Agresji (BPAQ). Analizy wykazały, że osoby należące i nienależące do subkultury więziennej różnią się między sobą w zakresie lęku stanu i lęku cechy, agresji i wszystkich wymiarów osobowości.

Słowa kluczowe

lęk, agresja, osobowość, podkultura więzienna, zakład karny, grypsera

---

The personality of people deprived of liberty in the context of their affiliation with prison subculture

Summary

In the 1950s and 1960s, a prison subculture began to emerge naturally in penitentiary units in Poland, which is still shrouded in mystery. It is known, however, that the phenomenon of the prison subculture has a significant impact on the functioning of persons deprived of their liberty in prisons. Despite significant changes in the functioning of these informal groups, related to political changes in the system, belonging to such a structure means absolute subordination to the subculture and allows inmates to meet the need for security and recognition. The aim of the study was to check whether people belonging to and not belonging to the prison subculture differ in terms of personality traits, anxiety, and aggression. The research sample consisted of 90 prisoners from the Podlaskie and Pomorskie voivodeships. The following research tools were used in the study: the NEO-FFI Personality Inventory, the STAI State and Trait Anxiety Inventory and the Aggression Questionnaire (BPAQ). The analyses showed that people belonging to and not belonging to the prison subculture differ in terms of state anxiety and trait anxiety, aggression, and all dimensions of personality.

Keywords

anxiety, aggression, personality, prison subculture, penitentiary, prisoner.