2023, Volume 118, Issue I

Eksperyment penitencjarny w Szczypiornie (1958-1959) – analiza historyczno-pedagogiczna

Dorota Kanarek-Lizik¹, Monika Dagmara Szewczyk²
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹Instytut Społecznych Podstaw Penitencjarystyki, Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości
²Instytut Nauk Prawnych , Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości


Autor korenspondencyjny: Monika Dagmara Szewczyk; Instytut Nauk Prawnych , Szkoła Wyższa Wymiaru Sprawiedliwości ; email: -

Full text

Streszczenie

Celem niniejszego artykułu jest refleksja nad realizacją projektu dotyczącego utworzenia Zakładu Karnego Specjalnego dla Młodocianych Mężczyzn w Szczypiornie, w latach 1958-1959. Artykuł ten ukazuje miejsce i znaczenie wskazanego eksperymentu w procesie resocjalizacji z perspektywy prawno-pedagogicznych analiz i refleksji. Odwołuje się również do podstaw prawnych jego przeprowadzenia na tle systemu penitencjarnego państwa w latach PRL-u. Przedstawiono w nim przebieg eksperymentu przeprowadzonego przez prof. Witolda Świdę i współpracowników, wskazując tym samym na najważniejsze wnioski wynikające z jego przeprowadzenia, które są istotne dla rozwoju teorii i praktyki resocjalizacyjnej. Opracowanie składa się z dwóch części. W pierwszej podjęta została próba analizy prawnych możliwości realizacji takiego przedsięwzięcia w oparciu o obowiązujące we wskazanych latach akty prawne z uwzględnieniem rysu historycznego wydarzeń, które miały miejsce w analizowanym okresie. W części drugiej ocenie poddano pdagogiczny aspekt dokonanego przedsięwzięcia w zakresie resocjalizacji więźniów młodocianych.

Słowa kluczowe

resocjalizacja, eksperyment, system penitencjarny, zakład karny, młodociany

---

The penitentiary experiment in Szczypiorno (1958-1959) a historical-pedagogical analysis

Summary

The aim of this article is to reflect on the realization of the project concerning the establishment of the Special Penal Institution for Juvenile Men in Szczypiorno, in the years 1958-1959. The article shows the place and significance of the indicated experiment in the process of resocialization from the perspective of legal-pedagogical analyses and reflections. It also refers to the legal basis of its conducting against the penitentiary system of the state in the years of the People’s Republic of Poland. It presents the course of the experiment conducted by professor Witold Świda and co-workers, thus indicating the most important conclusions resulting from its conducting, which are important for the development of the theory and practice of resocialization. The study consists of two parts. In the first part, an attempt is made to analyze the legal possibilities for the realization of such an undertaking on the basis of the legal acts in force in the indicated years, taking into account the historical outline of the events that took place in the analyzed period. The second part assesses the pedagogical aspect of the realized undertaking in the scope of resocialization of juvenile prisoners.

Keywords

resocialization, experiment, penitentiary system, penal institution, juvenile