2023, Volume 118, Issue I

Organizacja więziennictwa polskiego – zarys problematyki

Tomasz Przesławski¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹-, Uniwersytet Warszawski


Autor korenspondencyjny: Tomasz Przesławski; -, Uniwersytet Warszawski; email: -

Full text

Streszczenie

W artykule przedstawiono historyczny zarys rozwoju więziennictwa ze szczególnym uwzględnieniem struktury organizacyjnej i funkcji społecznych realizowanych przez powołaną instytucję. Pozycja więziennictwa w aparacie państwowym wynika z funkcjonalnego powiązania wykonywania kary pozbawienia wolności z wymiarem sprawiedliwości. Jest to ponadto sprawa pewnej tradycji. Nie wydaje się, aby istniały obiektywne zależności natury materialnej w odniesieniu do personelu więziennego, jak i polityczne (z uwzględnieniem modelu ustrojowego państwa) determinujące organizacyjne usytuowanie władz więziennych. Zabezpieczenie sytuacji prawnej i faktycznej więźnia nie zależy współcześnie od tego, w jakim resorcie administracyjnym znajdują się sprawy więziennictwa, ale od odpowiednich warunków bytowych oraz właściwego postępowania personelu wobec osadzonych, które gwarantowane powinny być efektywną kontrolą sądową i służbową. Jeśli chodzi o rozwiązania odnoszące się do samej struktury więziennictwa, to w dużej mierze są one uwarunkowane wielkością terytorialną państwa, a sposób jej organizacyjnego rozczłonkowania odpowiada wymogom sprawnego realizowania zadań postawionych przed aparatem wykonywania kary pozbawienia wolności.

Słowa kluczowe

więziennictwo, historia, struktura organizacyjna, bezpieczeństwo wewnętrzne, wymiar sprawiedliwości, kara, sytuacja więźnia

---

Organisation of a Polish penitentiary system – an overview of problems

Summary

The article presents a historical outline of the development of the prison system, with particular emphasis on the organizational structure and social functions performed by the established institution. The position of the penitentiary system in the state apparatus results from the functional connection between the execution of imprisonment and the judiciary. It is also a matter of tradition. It does not seem that there are any objective dependencies of a material nature in relation to prison staff or political (taking into account the political model of the state) determining the organizational location of prison authorities. Securing the legal and factual situation of a prisoner does not depend today on the administrative department in which prison matters are located, but on appropriate living conditions and proper conduct of staff towards prisoners, which should be guaranteed by effective judicial and service control. As for the solutions relating to the structure of the prison system itself, they are largely conditioned by the territorial size of the state, and the way of its organizational division corresponds to the requirements of efficient implementation of the tasks assigned to the apparatus for enforcing the penalty of deprivation of liberty

Keywords

prison system, history, organizational structure, internal security, judiciary, punishment, prisoner’s situation