2021, Volume 113, Issue IV

Modele adaptacji do warunków więziennych odbywających karę po raz pierwszy i recydywistów penitencjarnych

Dorota Kanarek-Lizik¹
-------------------------------------------------------------------------------------------------
¹-, SWWS

Full text

Streszczenie

Podstawowym celem wykonywania kary pozbawienia wolności jest wzbudzenie w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego społecznie pożądanych postaw, szczególnie potrzeby przestrzegania porządku prawnego i tym samym powstrzymania się od popełnienia przestępstwa. Osiągnięcie tego celu zależy od wielu czynników, m.in. od tego, jak skazani przystosowują się do warunków izolacji więziennej. Badania prezentowane w niniejszym artykule miały na celu ustalenie, jakie modele adaptacji do warunków więziennych są stosowane przez dorosłych odbywających karę po raz pierwszy i recydywistów penitencjarnych. W badaniach wykorzystano Kwestionariusz modeli adaptacji skazanych do warunków więziennych, który został opracowany w oparciu o pięć technik przystosowania wskazanych przez Ervina Goffmana, tj. wycofanie, bunt, zadomowienie, konwersja i zimna kalkulacja. Do badań wytypowano 490 skazanych (w tym 215 dorosłych odbywających karę po raz pierwszy i 275 recydywistów penitencjarnych) z czterech zakładów karnych w Polsce. W artykule przedstawiono rozkład modeli adaptacji skazanych do warunków więziennych i profile zmiennych demograficznych. Podsumowaniem opracowania są wnioski dotyczące modeli adaptacji do warunków więziennych stosowanych przez badanych oraz postulaty dla pracy resocjalizacyjnej w zakładach karnych.

Słowa kluczowe

modele adaptacji, skazani, warunki więzienne, zakład karny, kara pozbawienia wolności

---

First time incarcerated offenders’ and recidivists’ adaptation model to prison conditions

Summary

The primary purpose of serving a sentence of imprisonment is to compel the will to cooperate in developing desired social attitudes, particularly to obey the legal order and therefore to refrain from committing the crime. Achieving this goal depends on many different factors, for instance how the convicts adapt to the conditions of the prison isolation.The research presented in this article was aimed at determining which models of adaptation to the prison conditions are applied by the adults serving a sentence for the first time and by the penitentiary recidivists. The survey used the Questionnaire Models of Adaptation the Convicts to the Conditions of the Prison Isolation which has been developed based on five modes of adaptation the convicts, specified by E.Goffman: withdrawal, rebellion, colonization, conversion and cold calculation.490 convicts (215 adults serving a sentence of imprisonment for the first time and 275 penitentiary habitual offenders) from four Polish penal institutions have been selected to this survey. The article presents the distribution of the models of adaptation the convicts to the prison conditions and the profiles of demographic variables. The summary of the analysis presents the conclusions concerning the models of adaptation to the prison conditions applied by the examined as well as the postulates for the rehabilitation work in penal institutions.

Keywords

models of adaptation, convicts, prison conditions, penal institution, imprisonment sentence